Ιερός Ναός Παναγίας Φανερωμένης Μάθημα 2ο

Ιερός Ναός Παναγίας Φανερωμένης

Κατηχητικό Γυμνασίου 2011 – 2012

Σαββάτο 22/10/2011

Μάθημα 2^ο

Δόξα σοι ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι.

Βασιλεῦ οὐράνιε, Παράκλητε, τὸ Πνεῦμα της ἀληθείας ὁ πανταχοῦ παρὼν καὶ τὰ πάντα πληρῶν ὁ θησαυρός τῶν ἀγαθῶν καὶ ζωῆς χορηγός, ἐλθὲ καὶ σκήνωσον ἐν ἡμῖν καὶ καθάρισον ἡμᾶς ἀπὸ πάσης κηλῖδος καὶ σῶσον ἀγαθέ, τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Ἀμήν.

Πάτερ ἡμῶν, ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς, ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου, ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου, γενηθήτω τὸ θέλημά σου ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπί τῆς γῆς. Τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν, καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ.

Στο μάθημα αυτό αναφερθήκαμε στην μεγαλύτερη αρετή, την αρετή των αρετών, την ταπείνωση.

Είναι πολύ δύσκολο να μιλήσει κανείς για μια αρετή που δεν κατέχει ή στην οποία υστερεί και δεν έχει γευθεί τους καρπούς της. Αλλά ακόμα και αν κάποιος έχει αυτή την αρετή, ιδίως αυτή, είναι δύσκολο να δώσει να την κατανοήσουν άνθρωποι που δεν έχουν αγωνιστεί σε αυτό το δρόμο της ταπεινώσεως, δεν έχουν καταβάλει κάποια προσπάθεια και δεν έχουν γευθεί έστω και στο ελάχιστο βαθμό τους καρπούς που φέρει η αρετή αυτή δια μέσου της Θείας Χάριτος.

Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος παρομοιάζει τον άνθρωπο που μιλάει για την ταπείνωση σε αυτούς που δεν την έχουν γευτεί σαν εκείνον που θέλει να εξηγήσει με λόγια και παραδείγματα, πόσο γλυκό είναι το μέλι σε αυτούς δεν το εγεύθηκαν ..

Συχνά ακούμε στη ζωή μας ότι «εγώ θα κάνω αυτό γιατί είναι δικαίωμά μου». «Εγώ θα ζητήσω από το Θεό εκείνο, γιατί το δικαιούμαι, κάνω αυτό που μου ζητά κι έxω την απαίτηση να μου δώσει αυτό που επιθυμώ». Κι όταν τα πράγματα δε γίνονται όπως τα θέλουμε, παραπονιόμαστε και για το Θεό και για την κοινωνία και για τους άλλους που μας αδικούν και δεν μας δίνουν αυτά που δικαιούμαστε. Μήπως τελικά χρειάζεται περισσότερη ταπείνωση, η οποία να γεννιέται από την πίστη μας, όχι η λέξη «δικαιούμαι», αλλά το «αν θέλεις»;

Έπειτα διαβάσαμε την ευαγγελική περικοπή της θεραπείας του δούλου του εκατοντάρχου κατά Ματθαίον , κεφάλαιο Η΄ στίχοι 5-13 και στο αρχαίο και στη μετάφραση, πάνω στην οποία είπαμε λίγα λόγια και κάναμε μια συζήτηση.

Κατά Ματθαίον, κεφάλαιο Η΄ στίχοι 5 – 13

5 Εἰσελθόντι δὲ αὐτῷ εἰς Καπερναοὺμ προσῆλθεν αὐτῷ ἑκατόνταρχος παρακαλῶν αὐτὸν καὶ λέγων· 6 Κύριε, ὁ παῖς μου βέβληται ἐν τῇ οἰκίᾳ παραλυτικός, δεινῶς βασανιζόμενος. 7 καὶ λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς· ἐγὼ ἐλθὼν θεραπεύσω αὐτόν. 8 καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ἑκατόνταρχος ἔφη· Κύριε, οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς ἵνα μου ὑπὸ τὴν στέγην εἰσέλθῃς· ἀλλὰ μόνον εἰπὲ λόγῳ, καὶ ἰαθήσεται ὁ παῖς μου. 9 καὶ γὰρ ἐγὼ ἄνθρωπός εἰμι ὑπὸ ἐξουσίαν, ἔχων ὑπ᾿ ἐμαυτὸν στρατιώτας, καὶ λέγω τούτῳ, πορεύθητι, καὶ πορεύεται, καὶ ἄλλῳ, ἔρχου, καὶ ἔρχεται, καὶ τῷ δούλῳ μου, ποίησον τοῦτο, καὶ ποιεῖ.

10 ἀκούσας δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς ἐθαύμασε καὶ εἶπε τοῖς ἀκολουθοῦσιν· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐδὲ ἐν τῷ ᾿Ισραὴλ τοσαύτην πίστιν εὗρον. 11 λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι πολλοὶ ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ δυσμῶν ἥξουσι καὶ ἀνακλιθήσονται μετὰ ᾿Αβραὰμ καὶ ᾿Ισαὰκ καὶ ᾿Ιακὼβ ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν, 12 οἱ δὲ υἱοὶ τῆς βασιλείας ἐκβληθήσονται εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον· ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων. 13 καὶ εἶπεν ὁ ᾿Ιησοῦς τῷ ἑκατοντάρχῳ· ὕπαγε, καὶ ὡς ἐπίστευσας γενηθήτω σοι. καὶ ἰάθη ὁ παῖς αὐτοῦ ἐν τῇ ὥρᾳ ἐκείνῃ.

Μετάφραση

5 Ὅταν ἐμπῆκε εἰς τὴν Καπερναούμ, ἦλθε πρὸς αὐτὸν ἕνας ἑκατόνταρχος,

6 ὁ ὁποῖος τὸν παρακαλοῦσε καὶ τοῦ ἔλεγε, «Κύριε, ὁ δοῦλος μου εἶναι κατάκοιτος εἰς τὸ σπίτι, παράλυτος καὶ ὑποφέρει τρομερά».

7 Ὁ Ἰησοῦς τοῦ λέγει, «Ἐγὼ θὰ ἔλθω καὶ θὰ τὸν θεραπεύσω».

8 Ἀπεκρίθη ὁ ἑκατόνταρχος, «Κύριε, δὲν εἶμαι ἄξιος γιὰ νὰ μπῇς κάτω ἀπὸ τὴν στέγην μου, ἀλλὰ μόνον πὲς ἕναν λόγο καὶ θὰ θεραπευθῇ ὁ δούλος μου.

9 Διότι καὶ ἐγώ, ποὺ εἶμαι ἕνας ἄνθρωπος ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν ἄλλων, ἔχω ὑπὸ τὰς διαταγάς μου στρατιῶτες καὶ λέγω εἰς τοῦτον, «Πήγαινε», καὶ πηγαίνει, καὶ εἰς τὸν ἄλλον, «Ἔλα», καὶ ἔρχεται καὶ εἰς τὸν δοῦλον μου, «Κάνε τοῦτο», καὶ τὸ κάνει.

10 Ὅταν ἄκουσε αὐτὰ ὁ Ἰησοῦς, ἐθαύμασε καὶ εἶπε εἰς ἐκείνους ποὺ τὸν ἀκολουθοῦσαν, «Σᾶς βεβαιῶ ὅτι οὔτε εἰς τοὺς Ἰσραηλίτας δὲν εὑρῆκα τόσον μεγάλην πίστην.

11 Σᾶς λέγω, ὅτι πολλοὶ θὰ ἔλθουν ἀπὸ τὴν Ἀνατολὴν καὶ τὴν Δύσιν καὶ θὰ καθίσουν εἰς τὸ τραπέζι μαζί μὲ τὸν Ἀβραὰμ καὶ τὸν Ἰσαὰκ καὶ τὸν Ἰακὼβ στὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν,

12 ἐνῷ τὰ παιδιὰ τῆς βασιλείας θὰ ριφθοῦν ἔξω εἰς τὸ σκοτάδι. Ἐκεῖ θὰ εἶναι τὸ κλάμα καὶ τὸ τρίξιμο τῶν δοντιῶν».

13 Καὶ εἶπεν ὁ Ἰησοῦς εἰς τὸν ἑκατόνταρχον, «Πήγαινε καὶ ἂς σοῦ γίνῃ ὅπως ἐπίστεψες». Καὶ θεραπεύθηκε ὁ δοῦλος κατὰ τὴν ὥραν ἐκείνην.

Όσον αφορά τη συζήτηση :

Ο κατηχητής στην αρχή της συζήτησης έκανε κάποια σχόλια και έδωσε κάποιες απαραίτητες διευκρινήσεις στα παιδιά για να καταλάβουν καλύτερα την ευαγγελική περικοπή. Οι επισημάνσεις ήταν οι εξής :

εκατόνταρχος: διοικούσε μία στρατιωτική μονάδα που αποτελούνταν από εκατό άντρες. Ήταν Ρωμαίος, δηλαδή ειδωλολάτρης. Οι Εβραίοι περιφρονούσαν τους ειδωλολάτρες, διότι δεν πίστευαν στον αληθινό Θεό

δούλος: μας κάνει εντύπωση το ότι ο εκατόνταρχος ζητά από το Χριστό να θεραπεύσει τον δούλο του. Εκείνα τα χρόνια οι δούλοι δεν είχαν καμιά αξία. Όταν κάποιος αρρώσταινε ή πέθαινε, αγοράζαν άλλο στη θέση του. Ο εκατόνταρχος όμως, παρότι ειδωλολάτρης και στρατιωτικός, είχε πολλή αγάπη στην καρδιά του

δεν είμαι άξιος: ο εκατόνταρχος ήταν πολύ ταπεινός. Καταλαβαίνει ότι ο Χριστός δεν είναι ένας απλός άνθρωπος και δε νιώθει τον εαυτό του ικανό να φιλοξενήσει το Θεό στο σπί του. Ξέρει ότι ο Χριστός έχει εξουσία με τα λόγια του να θεραπεύσει τον καθένα. Και ζητά ταπεινά από το Χριστό το θαύμα

τόση πίστη: ο Χριστός επαινεί τον εκατόνταρχο και για την πίστη και για την ταπείνωσή του. Και δηλώνει στους παριστάμενους Εβραίους, οι οποίοι περιφρονούσαν τους ειδωλολάτρες, ότι οι άνθρωποι που έχουν πίστη και ταπείνωση θα εισέλθουν στη Βασιλεία των ουρανών, ενώ οι ίδιοι οι Εβραίοι, επειδή θεωρούσαν τους εαυτούς τους κληρονόμους της Βασιλείας, ότι είχαν δικαίωμα να είναι μέλη της, θα μείνουν έξω από αυτήν, εαν δεν πιστέψουν στον ίδιο ως Θεάνθρωπο.

Στη συνέχεια ο κατηχητής με κάποιες ερωτήσεις προσπάθησε να περάσει τα βασικά νοήματα της περικοπής αυτής στα παιδιά αλλά και να ενθαρρύνει και οδηγήσει τα παιδιά στη συζήτηση. Οι ερωτήσεις ήταν :

Α. Τι φανερώνει το ότι ο εκατόνταρχος ζήτησε από το Χριστό να θεραπεύσει τον δούλο του;

Β. Γιατί ο εκατόνταρχος δεν ήθελε ο Χριστός να έρθει στο σπίτι του;

Γ. Ποιο ήταν το χαρακτηριστικό του εκατόνταρχου που τον οδήγησε να πει τα λόγια που είπε στο Χριστό;

Δ. Τι άλλο εκτίμησε ο Χριστός στον εκατόνταρχο; Του έκανε τη χάρη που του ζήτησε;

Ε. Ποιοι λέει ο Χριστός ότι θα σωθούν;

Ο κατηχητής προσπάθησε να περάσει στα παιδιά κάποιους προβληματισμούς :

Α. Η εποχή μας χαρακτηρίζεται από την έννοια του «δικαιώματος». Μικροί και μεγάλοι πιστεύουμε πως είναι δικαίωμά μας αυτό ή εκείνο και ότι οι άλλοι, ακόμη κι ο Θεός, είναι υποχρεωμένοι να μας δώσουν αυτό που ζητούμε. Δεν αισθανόμαστε την ταπείνωση να ζητούμε με ευγένεια και αγάπη ό,τι ίσως μας ανήκει ή ό,τι επιθυμούμε, αλλά θεωρούμε πως μπορούμε να επιβάλλουμε την επιθυμία και την θέλησή μας στους άλλους. Η πραγματική εξουσία είναι η εξουσία της αγάπης. Για να συμβεί αυτό στη ζωή μας όμως χρειάζεται ταπείνωση.

Β. Η ταπείνωση πηγάζει από την πίστη. Ο αληθινά πιστός άνθρωπος είναι ταυτόχρονα και ταπεινός. Ζητά με σεβασμό και αγάπη από το Θεό και τον άλλο. Ξέρει να υποχωρεί. Δεν περηφανεύεται για τα χαρίσματά του και τις όποιες επιτυχίες του, αλλά γνωρίζει ότι ο Θεός τον βοηθά να προχωρήσει στη ζωή του.

Γ. Τα παιδιά πρέπει να καταλάβουν ότι έχει αξία στη ζωή μας να ζητάμε από το Θεό και τους άλλους αυτό που επιθυμούμε όχι με απαίτηση, φωνή, νεύρα, θυμό, υπερηφάνεια, αλλά με ταπείνωση και αγάπη. Να λέμε αυτό που πιστεύουμε, αλλά να αφήνουμε περιθώριο στο Θεό και τον άλλο να διαπιστώσουν την αξία της επιθυμίας μας. Δικαιούμαστε πολλά, αλλά ας έχουμε εμπιστοσύνη στην αγάπη.

Δ. Ο Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος έλεγε μια ωραία προσευχή: «Κύριε, όπως ξέρεις και όπως θέλεις, ελέησέ με».

Τέλος το μάθημα ολοκληρώθηκε με τον καθηγητή να τονίζει τη σημασία που έχει να ζητούμε από το Θεό και τους άλλους με ταπείνωση και όχι με υπερηφάνεια αυτό που έχουμε ανάγκη ή δικαιούμαστε.

Προσευχή μετά το μάθημα :

Χριστέ, τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, τὸ φωτίζον καὶ ἁγιάζον πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον, σημειωθήτω ἐφ' ἡμᾶς τὸ φῶς τοῦ προσώπου σου, ἵνα ἐν αὐτῷ ὀψώμεθα φῶς τὸ ἀπρόσιτον, καὶ κατεύθυνον τὰ διαβήματα ἡμῶν πρὸς ἐργασίαν τῶν ἐντολῶν σου, πρεσβείαις τῆς παναχράντου σου Μητρός, καὶ πάντων σου τῶν ἁγίων. Ἀμήν.

Ανδριανάκης Νικόλαος,  Κυριακή 23/10/2012